QR कोड (क्विक रिस्पॉन्स कोड) हा मॅट्रिक्स बारकोडचा (किंवा द्वि-आयामी बारकोड) एक प्रकार आहे जो मोठ्या प्रमाणात डेटा संचयित करू शकतो. हे विपणन, प्रमाणीकरण, पेमेंट आणि बरेच काही मध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते.
QR कोड प्रथम 1994 मध्ये डेन्सो वेव्ह, टोयोटाची उपकंपनी, द्वारे ऑटोमोटिव्ह भाग कार्यक्षमतेने ट्रॅक करण्यासाठी विकसित केले गेले. कालांतराने, ते विविध उद्योगांसाठी एक बहुमुखी साधन बनले.
"डिजिटल माहितीमध्ये त्वरित प्रवेश प्रदान करून व्यवसायांनी ग्राहकांशी संवाद साधण्याच्या पद्धतीत QR कोडने बदल घडवून आणला आहे." - तंत्रज्ञान विश्लेषक
QR कोड URLs, संपर्क तपशील, पेमेंट माहिती किंवा Wi-Fi क्रेडेन्शियल्स यासारखी माहिती एन्कोड करतात. वापरकर्ते त्यांना स्मार्टफोन कॅमेरा किंवा QR कोड रीडरने स्कॅन करतात, त्वरित एम्बेड केलेल्या सामग्रीमध्ये प्रवेश करतात.
QR कोड शारीरिक संपर्काची आवश्यकता न ठेवता माहिती सामायिक करण्याचा जलद आणि कार्यक्षम मार्ग देतात. मोठ्या प्रमाणात डेटा संचयित करण्याची त्यांची क्षमता त्यांना अनेक डोमेनमध्ये अत्यंत उपयुक्त बनवते.